Słodycz i zwątpienie

2008
Galeria Wozownia, Toruń

Wystawa Słodycz i zwątpienie opowiada o dwuznacznościach, sprzecznych sensach i przeciwnościach skrywających się w codziennych czynnościach, zwyczajnych przedmiotach i sztuce. Sytuacje, rzeczy i kategorie poddane przez artystów re-interpretacji, wzmocnione powtórzeniem ujawniają czasami trudne do zaakceptowania równoczesności, obnażają słabości początkowo uznane za siłę lub pomyłki, które ostatecznie kończą się sukcesem. Aby podkreślić niejednoznaczność tego co wydawałoby się oczywiste artyści używają czekolady wykorzystując jej ‘podwójną właściwość’: wspaniałej słodyczy oraz przynoszącej zwątpienie używki. To co dla jednych jest kwintesencją smaku, wysublimowaną przyjemnością i kojącym lekarstwem dla innych staje się niebezpieczną trucizną, zagrożeniem, obsesją. Słodki smak osłania gorycz z jakiej powstaje, tak jak temperatura i ruch zmieniają cierpkość czekoladowej masy w wyborny smakołyk.

(…)

Emocje przyjemności, zadowolenia i radości przeciwstawione gorzkiemu doświadczeniu i rozczarowaniu pojawiają się w przypadku projektu Doroty Podlaskiej Czekoladki smaczne, zdrowe.

Wyprodukowane przez artystkę praliny naśladują stylistyką ekskluzywne, czekoladowe produkty. Zaburzając ten porządek artystka wprowadziła do ich wnętrz ‘wirusy‘ – zaskakujące nadzienie, które choć nieszkodliwe wywołuje obrzydzenie. Świerszcze, jedwabniki i karaluchy spoczywają w słodkiej masie, stając się jej nierozerwalną częścią, zewnętrznym i wewnętrznym krajobrazem. Obie natury idealnie przystają do siebie – robak oddaje czekoladowej masie swój kształt i płyny natomiast czekolada spaja jego części nadając całości charakterystycznego smaku. Ta doskonała kooegzystencja podobnie jak opinie na temat czekolady wywołują jednak ambiwaletne uczucia: tytuł – stanowiący reklamowy slogan potwierdza wysoką  jakość i zalety produktu lecz tkwiący w samym centrum robak burzy porządek wytresowanego spojrzenia i smaku. Czekoladki smaczne, zdrowe testują siłę kulturowych przywyczajeń, pokazują jak działa mechanizm kontroli naszego gustu, przywyczajeń i upodobań. Strategia reklamowego uwodzenia przyspiesza rozpoznanie uprzedzeń, obnaża stereotypowe zachowanie wobec inności.

Magorzata Jankowska

Tekst ukazał się w katalogu do wystawy Słodycz i zwątpienie w Galerii Wozownia, Toruń, 2008